“Em đã có một tuổi thơ thật bất hạnh”. Đó là tất cả những gì mà học sinh lớp 7 chúng tôi thường nhắc đến L. Qua lời kể của những bạn ở cạnh nhà L, tôi đã dần hình dung được hoàn cảnh và những khó khăn khiến L phải bỏ nhà đi như thế này...

Không gian nông thôn Việt Nam rất rộng nhưng nghịch lý là trẻ em lại thiếu sân chơi. Thiếu vì diện tích nhiều nhưng không được quy hoạch cụ thể. Mặt khác, chỗ chơi của trẻ em nông thôn đang thiếu dần còn bởi vì làng xã đang trong tiến trình “bê tông hoá”, người ta khoanh vùng, xây tường rào để giữ. sân kho của các xã, sân đình, chùa của các ngôi làng dần cũng được giao khoán.

Tôi nhớ những buổi chiều quê êm ả. Tha hồ chạy chân đất, ăn trái cây mệt nghĩ mà chẳng mảy may bận tâm đến những buổi học hè mỏi mệt và nhồi nhét.

“Hồi ức…” là một câu chuyện với nhiều tình tiết không có thực về những người thực. Hồi ấy, 1972, chúng tôi đột nhập vào doanh trại cơ yếu bằng …”độn thổ”: dùng cần tăng lực bẩy cao dây thép gai lên rồi bò sát mặt đất như chuột chũi qua hàng rào. Hai mươi năm sau nghĩ lại thấy “yếu lính” quá bèn phịa ra cảnh trèo qua nòng pháo, ai ngờ được khuôn hình đẹp…

BBT: Dẫu là chuyện về một người, chuyện của một nhà nhưng khi đọc, ta thấy rõ chuyện của một thế hệ, chuyện của vùng quê xứ Lệ anh dũng kiên cường của một thời oanh liệt. BBT mong nhận được nhiều bài viết của bạn đọc gần xa về con người và quê hương Lệ Thủy anh hùng.

Từ khi biết cắp sách đến trường, rồi lớn lên trở thành thầy giáo, tôi được rất nhiều thầy cô giáo đã dạy dỗ, dìu dắt. Thầy cô giáo nào tôi cũng kính trọng và biết ơn, là những tấm gương sáng ngời cho tôi học tập. Trong số đó, không ít thầy cô giáo đặc biệt trở thành những người có ý nghĩa quyết định những bước ngoặt của cuộc đời tôi.

Đang loay hoay ngoài vườn với những giò lan và cây cảnh - thú vui tao nhã của tuổi già, chợt ông Châu giật mình vì tiếng gõ cửa:

Tôi đã có thời gian công tác tại một xã miền núi cao huyện Lệ Thuỷ gần 6 năm. Cuộc sống gian khổ của các thầy cô giáo chúng tôi ngày ấy đến bây giờ còn in đậm trong tôi bao kỷ niệm vui buồn.

Cách đây không lâu,trong một đêm theo dõi chương trình của đài truyền hình Quảng Bình có một nhân vật khiến tôi phải ngồi bật dậy.Tôi vội vàng mở quyển sổ ghi chép-theo bản năng nghề nghiệp,và ghi nhanh: Chủ nhiệm hợp tác xã nông nghiệpThượng Phong, xã Phong Thuỷ.Tôi lại "chú" thêm mấy câu: Họ tên Võ Văn Khinh, Hội viên cựu chiến binh Việt Nam,thương binh, bệnh binh......

I. Đầu thu, cái nắng vàng chanh ấm áp nhè nhẹ phủ lên vạn vật, những nụ hoa đọng sương tròn xoe mắt long lanh như gương mặt của các cô cậu học trò vừa tuổi mới lớn. Trong tiếng gió reo khẽ dọc sông vắng, tôi miên man nghĩ về bước đi của thời gian, lặng ngắm giọt thu đang rơi lên khóm cúc thì bỗng nhận được điện thoại đến từ trường TH số 2 An Thuỷ. Phía bên kia, cô giáo Hiệu trưởng Nguyễn Thị Luỹ có lời nhắn với tôi nếu rảnh rỗi về thăm trường. Tôi lập tức nhận lời và cảm nhận được có một điều gì đó mới mẻ đang đến với Tiểu học số 2 An Thuỷ.

Sông ngòi: Nói đến sông ngòi thì có nơi đâu như Lệ Thuỷ, có con sông nước ngọt “rạch đôi sơn hà”, cung cấp bốn mùa cho dân chủ nước ăn uống sinh hoạt…như máu đỏ cung cấp sự sống con người. Có người còn ví von rằng sông Kiến Giang như con rồng khổng lồ thả mình nằm dài mà ôm ấp xứ Lệ thân yêu, mình hướng vào nam, đầu kê lên gối Yên Mã với tấm lụa bọc ngoài bằng “cỏ non xanh tận chân trời”. Chân thì duỗi thẳng xuống phía Hạc Hải mênh mông cua cá, le le, vịt nước, ngỗng trời. Đầu quay về phải thì hương sen ngào ngạt một vùng bao la (Bàu Sen). Đầu quay về trái thì gặp vực sâu thăm thẳm nước xanh leo lẻo đến rợn người (Trôốc Vực).

Nằm yên tĩnh dưới tán cây vườn rậm mát phía trái sân, gần lối ra cổng là một ngôi mộ. Thoạt đầu khách không biết dễ nhầm ngôi mộ cổ, vì thân mộ đã rêu phong, cỏ trên mặt quanh năm xanh tươi.

Từ 1075 vua Lý Nhân Tôn sai Lý Th¬ờng Kiệt đem quân bình định lại, chính thức vẽ bản đồ 3 châu: Bố Chinh thành Bố Chính, Địa Lý thành Lâm Bình (Lệ Ninh), Ma Linh thành Minh Linh (Vĩnh Linh). Đồng thời xuống chiếu chiêu mộ di dân vào vùng đất mới và tổ chức việc cai trị. Tổ tiên ta đem nền văn minh sông Hồng rời ph¬ương Bắc đến đất Lâm Bình đất đai màu mỡ, cây cối xanh t¬ươi, núi non hùng vĩ...

"Lệ Thủy t¬ươi đẹp hôm nay là mảnh đất có bề dày lịch sử, với nhiều uẩn khúc bi tráng trong lịch sử chung của dân tộc.