Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3/2/1930), Đảng đã thấy rõ tầm quan trọng của việc xây dựng tổ chức Đoàn. Tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 2 họp từ ngày 20 đến ngày 26/3/1931, Trung ương Đảng đã dành một ngày trong thời gian Hội nghị để bàn và quyết định những vấn đề quan trọng về công tác vận động thanh niên của Đảng. Xuất phát từ ý nghĩa đặc biệt ấy, được sự đồng ý của Bộ Chính trị và Bác Hồ, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ III (họp từ ngày 22 đến 25/3/1961 tại Hà Nội) đã quyết định lấy ngày 26/3/1931 là ngày thành lập Đoàn.

Trải qua các giai đoạn lịch sử khác nhau, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, Đoàn viên thanh niên đều hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử của mình trước Đảng, Tổ Quốc và nhân dân. Từ ngày 26/3/1931 đến nay, để phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng thời kỳ cách mạng, Đoàn đã 7 lần đổi tên, trong đó đặc biệt thể theo nguyện vọng của đoàn viên thanh niên cả nước, tháng 12/1976 Đoàn chính thức lấy tên là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

87 năm - một chặng đường vinh quang, tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã rèn luyện, cống hiến và trưởng thành, cùng với sự phát triển của đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các thế hệ thanh niên Việt Nam đã nối tiếp nhau viết nên những truyền thống vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam, Đó là:

Truyền thống yêu nước nồng nàn, gắn bó thiết tha, trung thành tuyệt đối với Đảng, với nhân dân, với chế độ XHCN.Truyền thống quý báu này đã tạo nên động lực vô giá xuyên suốt các thời kỳ lịch sử được thể hiện trong hành động cách mạng, nhất là ở những bước ngoặt của lịch sử. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, điều kiện nào, tuyệt đại bộ phận TN ta luôn siết chặt hàng ngũ xung quanh Đảng lãnh đạo, chấp hành nghiêm chỉnh các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Truyền thống của đội quân xung kích cách mạng, dám đón lấy những nhiệm vụ nặng nề, dám đi đến những nơi khó khăn, gian khổ, dám suy nghĩ sáng tạo… để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Thực hiện lời dạy của Bác Hồ: “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên đi đầu”, thế hệ trẻ nước ta luôn nêu cao tinh thần hăng hái sẵn sàng xung phong đến những nơi Tổ quốc cần, dù đó là biên cương hay hải đảo, dù công việc đó là mới mẻ hay khó khăn.

Truyền thống gắn bó đoàn kết trong lớp người cùng lứa tuổi, trong các tổ chức Đoàn và Hội; đoàn kết gắn bó với nhân dân; thương yêu giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn, đặc biệt là vào những thời điểm phải đối mặt với kẻ thù hay thiên tai. Đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế luôn hòa quyện với nhau, thông cảm và đồng tâm hợp lực vì những mục tiêu cao cả của dân tộc và thời đại.

Truyền thống hiếu học, ham hiểu biết để tự mình nâng cao trình độ chính trị, văn hóa, khoa học kỹ thuật, quản lý và quân sự… say mê sáng tạo trong hoạt động thực tiễn, để cống hiến cho sự nghiệp của dân tộc và của Đảng. Học ở nhà trường, học trong cuộc sống, học để làm người có ích cho xã hội luôn được các thế hệ thanh niên ta phấn đấu, thực hiện ngày càng tốt hơn.

Trong xây dựng chủ nghĩa xã hội, đặc biệt là từ Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, những truyền thống quý báu của tổ chức Đoàn được tuổi trẻ tiếp tục phát huy, nâng lên tầm cao mới. Nhiều phong trào được phát động đã thu hút đông đảo sự tham gia của đoàn viên, thanh niên như "Thanh niên khỏe để lập nghiệp và giữ nước", "Ba xung kích" trên mặt trận lao động sản xuất, "5 xung kích phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc", "4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp", "Mùa hè xanh"…

Bằng nhiều giải pháp, hình thức và nội dung phong phú đoàn viên, thanh thiếu nhi huyện Huyện Lệ Thủy đã phát huy tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn đạt nhiều kết quả trên các lĩnh vực. 

Trong thời gian qua, các cấp bộ Đoàn huyện Lệ Thủy luôn bám sát chủ trương, đường lối của các cấp ủy đảng, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn, có sự đổi mới về nội dung, phương thức giáo dục phù hợp với thanh niên, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng và nâng cao chất lượng chính trị của đoàn thông qua thực tiễn hoạt động. Công tác tuyên truyền giáo dục cho đoàn viên thanh niên đã được BTV huyện Đoàn triển khai với nội dung cụ thể, bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, tiêu biểu là việc triển khai nhiều đợt học tập, quán triệt các chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Đoàn, các chính sách, pháp luật của Nhà nước. Các cấp bộ Đoàn tập trung chỉ đạo tổ chức các hoạt động, phong trào gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 03 và Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Chỉ thị 36 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ và Chỉ thị số 01 của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn về tăng cường rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ Đoàn… góp phần nâng cao nhận thức và tạo sự chuyển biến rõ rệt trong hành động của thanh thiếu nhi toàn huyện thời kỳ mới; giàu lòng yêu quê hương, đất nước, có đạo đức và lý tưởng cách mạng, có bản lĩnh văn hóa và lối sống đẹp.

Công tác giáo dục được tăng cường và nâng cao về chất lượng, góp phần xây dựng thế hệ trẻ giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc. Trong đó, chú trọng đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền phổ biến, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho đoàn viên thanh niên với nhiều hình thức phong phú, đa dạng như: tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho đoàn viên thanh niên về Luật Thanh niên, Luật Nghĩa vụ quân sự... với 15.892 lượt đoàn viên thanh niên tham gia. Đến nay, toàn huyện Lệ Thủy có 35 tổ, đội thanh niên xung kích tham gia giữ gìn ANTT và ATGT, 6 Câu lạc bộ thanh niên với pháp luật; 35 CLB thanh niên nói không với tệ nạn xã hội. Trong 5 năm (từ 2012-2017) Đoàn THCS Hồ Chí Minh đã vận động 11 thanh niên hoàn lương tái hòa nhập cộng đồng và giúp đỡ 125 thanh niên chậm tiến trở nên tiến bộ.

Phong trào “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ quốc” được triển khai với nội dung phong phú, sáng tạo và thiết thực, phát huy vai trò xung kích của thanh niên tham gia phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Trong nhiệm kỳ toàn huyện đã có 28 công trình thanh niên cấp huyện, 248 công trình cấp cơ sở với 5.985 ngày công tổng kinh phí 2,3 tỷ đồng, xây dựng 4 nhà nhân ái, tổ chức 634 đợt ra quân làm vệ sinh môi trường, thu gom 350 tấn rác thải… Đoàn THCS đã phối hợp với Ủy ban MTTQVN huyện xây mới, sửa chữa và cải tạo 37 nhà đại đoàn kết, 44 nhà vượt lũ. Kết nối, huy động các nguồn lực xây dựng 4 nhà nhân ái với kinh phí 240 triệu đồng… Phong trào “Hiến máu tình nguyện” đã tổ chức được 10 đợt với trên 8.000 lượt ĐVTN tham gia và hiến hơn 4.000 đơn vị máu...

Phong trào đồng hành với thanh niên trong lập thân, lập nghiệp đã góp phần chăm lo lợi ích chính đáng của thanh thiếu nhi toàn huyện đã tặng 2600 suất quà trị giá trên 600 triệu đồng cho học sinh, sinh viên, thanh thiếu nhi nghèo vượt khó học giỏi; phối hợp tổ chức tư vấn, giới thiệu việc làm, xuất khẩu lao động cho hơn 2.800 lượt ĐVTN nông thôn…

Với khẩu hiệu “Tuổi trẻ Lệ Thủy đoàn kết, xung kích, sáng tạo, phát triển”, đại hội Đại hội đại biểu lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2017-2022 đã thông qua một số chỉ tiêu cơ bản của nhiệm kỳ mới, đó là: mỗi năm 100% đoàn xã, thị trấn ít nhất có 1 công trình thanh niên tham gia xây dựng nông thôn mới trị giá 5 triệu đồng trở lên; cấp huyện có công trình từ 20 triệu đồng trở lên; 100% đoàn xã, thị trấn có ít nhất 1 câu lạc bộ thanh niên làm kinh tế hoặc tổ hợp tác thanh niên; thành lập CLB thanh niên làm kinh tế giỏi cấp huyện; Đoàn cấp huyện có ít nhất 1 hoạt động hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp; thành lập mới 8-10 tổ tiết kiệm vay vốn ủy thác với dư nợ đạt trên 30 tỷ đồng do tổ chức đoàn quản lý...

Phát huy những truyền thống quý báu nêu trên, các thế hệ đoàn viên, hội viên, thanh niên, đội viên thiếu niên và nhi đồng ở nước ta đã tiếp bước theo nhau góp phần đưa sự nghiệp cách mạng của nước ta ngày càng phát triển mạnh mẽ, vượt qua mọi khó khăn, thử thách đạt nhiều thắng lợi hết sức to lớn, những kỳ tích vẻ vang trong thế kỷ XX làm cho Tổ quốc XHCN của chúng ta có vị thế xứng đáng trong cộng đồng quốc tế, vững bước tiến vào thế kỷ XXI.

Đại diện lãnh đạo huyện Lệ Thủy tặng hoa Ban Chấp hành Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Lệ Thủy khóa XXI, nhiệm kỳ 2017-2022