Từ đó đến nay ngôi trường được toạ lạc trên một khu đất bằng phẳng thuộc xóm Mây Đắng của thôn Mai Hạ. Trước mặt là một cánh đồng quanh năm xanh tươi, ấm áp thường được chọn làm nơi đô hội của các loài Cò trong những ngày sương giá. Ba mặt kia tiếp giáp với khu dân cư từng e ấp lâu đời bởi miệt vườn “dâu, mít, chè Châu”, với những câu đồng dao: “ ọ i è ọ i è, gạo chợ Chè mười hai loong tôộng, gạo chợ Đôộng mười bốn loong vun …”.

Với tổng diện tích gần 11 nghìn mét vuông, giá trị tài sản  nhà trường trên 5 tỷ đồng, ba dãy nhà hai tầng kiểu cách phối cảnh với dãy nhà Hiệu bộ, Nhà bếp xinh xắn và một hệ thống bồn hoa, sân chơi hài hòa đã tạo nên một không gian vừa kín đáo, bề thế vừa thoáng đãng và thơ mộng.

Gắn liền với cái tên gọi “Dân Tộc Nội Trú - DTNT” là gắn với mục tiêu ngầm định  “tạo nguồn đào tạo cán bộ” cho cơ sở, kết hợp với mục tiêu chính trị địa phương  góp phần xóa mù chữ cho ba xã miền núi của huyện nhà. Nhìn lại chặng đường mười bảy năm qua - mười bảy mùa hoa phượng thắm, nhà trường đã không ngừng củng cố, vận động và tiến bước đi lên.

Những năm đầu, trường vẻn vẹn chỉ mỗi lớp học sinh tiểu học từ các bản vùng cao tuyển về nhằm thực hiện nhiệm vụ “xóa mù chữ”. Cho đến nay, hàng năm nhà trường  đã thực hiện ổn định kế hoạch giáo dục với 5 lớp THCS có tổng số học sinh trên dưới 150 em thuộc đối tượng dân tộc thiểu số Bru- Vân Kiều ở các xã Kim, Lâm và Ngân Thủy.

Kết quả giáo dục hàng năm của nhà trường luôn gắn bó với sự nỗ lực miệt mài của tập thể thầy- trò và kế hoạch chỉ đạo song hành của ngành Giáo dục. Trên 70% học sinh Tốt nghiệp THCS được tuyển về học tại trường PTDTNT tỉnh Quảng Bình, số còn lại trở về địa phương đều phát huy được tác dụng giúp bản làng xóa đói, giảm nghèo, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Cũng từ mái trường này ra đi đã có 13 em vào các trường Đại học, 11em được đào tạo ở các trường quân sự, công an, sư phạm mầm non và đã có 10 em có việc làm ổn định.

Có được kết quả này, Chi bộ nhà trường đã không ngừng bám sát mục tiêu chính trị trong từng thời kỳ để lãnh đạo nhà trường và các đoàn thể phát huy dân chủ, củng cố khối đoàn kết; tìm hiểu và tiếp cận đặc điểm  đối tượng, năng động, đổi mới công tác quản lý, nuôi, dạy; phối hợp chặt chẽ có hiệu quả với lãnh đạo và phụ huynh ba xã miền núi, lãnh đạo và nhân dân xã Mai Thủy; biết tuân thủ sự lãnh chỉ đạo của cơ quan cấp trên để duy trì khá tốt chuyên cần và sĩ số học sinh, khắc phục tình trạng trầm kha yếu lỏi, gắn bó tích hợp việc dạy chữ với việc trồng người.

Điều đáng quan tâm hơn ở nơi đây là đầu năm học này, hưởng ứng cuộc vận động toàn ngành: “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” với 4 nội dung, ngoài việc thực hiện đúng chương trình giáo dục chính khóa, nhà trường đã dạy cho học sinh làm quen với kỹ thuật canh tác lúa nước; dạy nghề ươm cây và chăm sóc rừng trồng; biết trồng rau sạch; biết trồng và chăm sóc bồn hoa, cải thiện cảnh quan môi trường.

Nhiều cán bộ giáo viên đã không quản khó nhọc tình nguyện làm thêm giờ với mong ước làm sao cứu được nhiều học trò ra khỏi tình trạng yếu lỏi. Mỗi cán bộ giáo viên nhân viên nhà trường là một chỗ dựa tinh thần vững chắc của các em.  “Thay mẹ cha chăm em từng viên thuốc uống, thức suốt đêm dài khi em khóc em rên.”

Để góp một phần sinh động hơn vào bài giảng, tập thể giáo viên đã được huấn luyện soạn bài trên máy tính điện tử, sử dụng hợp lý máy chiếu đa năng .

Nhiều cán bộ giáo viên đã thành thạo vi tính để soạn bài và  điều hành quản lý. Chúng tôi luôn chí thú với 5 phòng chức năng (Vật lý, Hóa, Sinh, Âm nhạc-Ngoại ngữ, Tin học) với đầy đủ thiết bị hiện đại là thành tố then chốt trong việc đổi mới và nâng cao hiệu quả dạy - học của mình.

Nhằm định hướng rõ hơn việc dạy sát đối tượng, nhà trường cũng đã mở ra các Hội nghị chuyên đề rút ra bài học làm chất lượng là : “Giảm  khó- Năng ôn- Luyện kỹ - Nhớ kịp.’’

Có thể nói cứ một năm học khép lại, bao nhiêu trang “Kỷ yếu” được mở ra trong sự nghiệp trồng người.

Ngoài kia, sân trường đang đọng nắng bởi những cánh hoa thúc gọi vào hè. Nhìn ra “Ruộng thí nghiệm trường PTDT Nội Trú Lệ Thủy”, hơn 1000 mét vuông lúa đang uốn câu  vào chắc, hứa hẹn một vụ mùa bội thu mà lòng không khỏi băn khoăn. Rồi một mai không lâu, các em sẽ đi xa, bay xa tổ ấm này, hoàn cảnh nhiều em còn khốn khó đến thế và hành trang cho em vào đời còn canh cánh nổi niềm. Mong sao bài học Từ mái trường mến yêu này sẽ thắp sáng ước mơ và tiếp thêm sức mạnh cho em. Nhé. Học sinh thân yêu ơi.

Mai Thủy, ngày 06 tháng 5 năm 2009

Lê Thúc Vũ - Giáo viên