Đại Phong là một làng quê nghèo vùng chiêm trũng phía tây bắc xã Phong Thủy, bên hữu ngạn sông Kiến Giang. Cũng như bao làng quê khác, người dân Đại Phong từ đời này sang đời khác đã đổ xuống nơi đây biết bao nhiêu mồ hôi, nước mắt chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt. Mảnh đất ấy đã oằn mình trong đau thương của chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ. Với ý chí kiên cường, anh dũng trước kẻ thù, đức tính chịu thương chịu khó, cần cù trong lao động, người dân Đại Phong sẵn sàng “tay cày, tay súng” vừa sản xuất vừa sẵn sàng chiến đấu. Bằng trí tuệ và sự sáng tạo của mình trong lao động sản xuất mà cái tên làng quê Đại Phong đã đi vào lịch sử.

Cuộc đời con người có vô vàn những kỷ niệm mà chúng ta đáng nâng niu, trân trọng. Nhưng với tôi, tôi luôn nhớ mãi những kỷ niệm về tuổi học trò của mình. Tôi từng là học sinh Trường THCS Mỹ Thủy - ngôi trường yêu dấu ấy đã chắp cánh cho bao ước mơ được bay cao, bay xa, đã ươm mầm cho ước mơ của tôi được trở thành giáo viên trên bục giảng.

Chạy dọc theo con đường thiên lí Bắc Nam, đi gần hết địa phận Quảng Bình giáp với tỉnh Quảng Trị, là quê hương Sen Thuỷ anh hùng đang từng ngày thay da đổi thịt. Dưới hàng cây rợp bóng xanh mát thấp thoáng một ngôi trường thân thương mà nơi đây bao thế hệ học sinh đã ấp ủ ước mơ và trưởng thành, một địa chỉ đáng tin cậy và đáng tự hào của người dân Sen Thuỷ nói chung và các bậc phụ huynh có con em đang độ tuổi đền trường: Trường TH số 2 Sen Thuỷ..

Mở cánh cửa cổng trường là bắt gặp ngay con đường Hồ Chí Minh huyền thoại. Ngôi trường mang vẽ cỗ kính trang nghiêm ẩn dấu 60 năm thăng trầm trong quá trình hình thành phát triển và trưởng thành: Đó là trường TH Hoàng Hoa Thám năm xưa và nay là trường THCS Sơn Thủy.

Phong Thủy một xã ở trung tâm huyện Lệ Thủy, người dân tuy còn nhiều khó khăn nhưng dưới sự lãnh đạo sáng suốt của các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương đã và đang hồ hởi hăng hái lao động sản xuất, xây đời sống mới làm cho quê hương ngày càng giàu đẹp. Một miền quê phong cảnh hữu tình, đang lưu giữ trong mình những giá trị truyền thống quý báu. Hàng năm nơi đây thường được chứng kiến những sinh hoạt văn hoá, lễ hội có tầm cỡ quy mô lớn nhất của huyện trên dòng sông Kiến Giang hiền hoà, thơ mộng.

Từ cầu Kiến Giang đi thẳng về phía mặt trời mọc, theo con đường rải nhựa uốn lượn như con trăn khổng lồ trườn mình ra đại dương, bạn sẽ gặp ngôi nhà 2 tầng giữa vùng “biển xanh, cát trắng”. Đó là chính là ngôi trường của chúng tôi. Trường THCS Ngư Thủy Bắc - cái tên nghe còn rất mới, vì được thành lập từ năm học 2004-2005, tách ra từ trường PTCS Ngư Hoà.

Trước đây nhắc đến Mỹ Thuỷ người ta nhắc đến cuộc thảm sát đẩm máu của thực dân Pháp trên cầu Mỹ Trạch làm hơn 300 già trẻ, gái trai bị thiệt mạng. Mỹ Thủy ghi vào lịch sử từ vết đau xé lòng ấy. Ngược dòng Kiến Giang, phía hữu ngạn là mãnh đất ghi dấu tích xưa.

Nếu bạn đã từng một lần vào Website của Phòng Giáo dục và Đào tạo Lệ Thủy (lethuy.edu.vn) hẳn bạn không thể quên hình ảnh một ngôi trường đã được đưa lên làm hình nền và hình ảnh một góc khuôn viên đẹp như thơ trên trang chủ. Chúng tôi tự hào nói rằng: Đó là hình ảnh về mái trường thân yêu của chúng tôi - Trường THCS Liên Thủy.

Trường THCS Kiến Giang- đó là tên gọi thân thương, rất đỗi tự hào của các thế hệ học sinh đã từng học tập, những cán bộ giáo viên đã từng giảng dạy nơi đây. Trường THCS Kiến Giang- đó là nơi phụ huynh học sinh, lãnh đạo địa phương và ngành GD Lệ Thủy đặt những niềm tin.

Đi từ bắc vào nam đến xã đầu tiên của Huyện Lệ Thủy ai cũng muốn ngắm nhìn khuôn viên thoáng đãng, sân trường bê tông rợp bóng cây xanh, những bồn hoa tươi rực màu sắc đỏ của một ngôi trường ven Quốc lộ 1A, đó là trường THCS Hồng Thủy. Được đặt trên địa bàn xã Hồng Thủy- là một xã có bề dày về phong trào giáo dục của huyện Lệ Thủy, Trường THCS Hồng Thủy vẫn âm thầm thắp sáng những tài năng cho quê hương, đất nước. Nhìn những đổi thay hôm nay với bao niềm tự hào, đó là một chặng đường biết bao thăng trầm của thời gian.

Từ một điểm nhìn trên con đường 15, cạnh Ga Mỹ Đức, nhìn về hướng Bắc - Đông Bắc, có một miền đất với luỹ tre xanh, những cánh đồng đan chen, những dãy đồi đá ẩn chìm như hình những con rồng trong tưởng tượng…Có 10 khu dân cư - từ ngày xưa đến nay - đang vẫn toả lan khói lam chiều trên mái bếp, quanh dàn bầu bí, vẫn đang “Trên đồng cạn, dưới đồng sâu…” – Miền đất ấy với tên gọi thân thuộc: Quê hương Hoa Thuỷ! Đất nở hoa với dòng tưới trong xanh hay có thể là mảnh đất, cội nguồn của “Tài hoa phong nhã” Hữu tình nơi thôn quê? Trong mái ấm của mảnh đất ấy, có một ngôi trường với cái tên: Trường THCS Hoa Thủy.

Là một trong năm xã thuộc cụm phía trước của huyện Lệ Thủy. Với diện tích 9,30km2, dân số 4.393 người (2007). So với 28 xã, thị trấn trong toàn huyện, Dương Thủy là nơi đất không rộng, người không đông, không có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế. Thế nhưng được sự quan tâm của lãnh đạo các cấp, với tinh thần đoàn kết một lòng của đảng bộ và nhân dân xã nhà, Dương Thủy đang ngày càng phát triển thay da đổi thịt, từng bước tạo được niềm tin và vị thế của quê hương giàu truyền thống cách mạng - Đơn vị anh hùng LLVTND.

Trường THCS Cam Thuỷ là một trong 5 xã nằm trên tuyến đường quốc lộ 1A. Có lẽ nhiều người đi ngang qua chắc khó tìm, bởi nó khiêm tốn nằm sâu hơn 200 m, con đường bê tông rộng 3m chung cho cả hai trường tiểu học và THCS. Ngôi trường nằm e ấp, khiêm tốn là thế, song đã để lại bao dấu ấn kỷ niệm sâu sắc trong ký ức bao thế hệ thầy cô giáo và học trò đã trưởng thành nơi đây, không thể nào mờ phai.

Nằm bên phía tả ngạn sông Kiến Giang, ở một vùng trọng điểm lúa của huyện Lệ Thủy, ra đời từ những năm đầu của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, trường THCS An Thủy là một niềm tự hào của Đảng bộ, nhân dân, giáo viên và học sinh An Thủy từ bao thế hệ bởi từ mái trường này đã trưởng thành nhiều cán bộ trung, cao cấp, những kỹ sư, tiến sĩ, những nhân tài của đất nước. Nhiều người đã trở thành dũng sĩ, nhiều người đã trở thành doanh nghiệp thành đạt.