Tôi vẫn thường xuống bến sông múc nước nấu để pha chè. Chè pha nước sông có màu xanh biếc, vị ngọt lành như để tôn thêm vị thơm ngon của loại chè Đại Giang thượng hạng, tiếng tăm của Lệ Thủy một thời.

Tôi đi chưa nhiều nơi, trải chưa lắm chuyện, nhưng với chút hiểu biết ít ỏi của mình, tôi có thể khẳng định: Kiến Giang là dòng sông đẹp nhất. Nước Kiến Giang trong xanh nhất, ngon ngọt và thanh sạch nhất! Đó là chưa kể những ngã ba sông, như ngã ba Mũi Viết, đẹp đến mức trong một comment bài viết của tôi trên facebook, GS. Nguyễn Anh Trí phải thốt lên: “Ngã ba sông này có thể nói là đẹp nhất trong các ngã ba sông mà tôi từng gặp trong cả nước. Rộng đủ để làm các hoạt động đặc trưng xứ Lệ; hẹp đủ để quan sát, để gần gũi, để chiêm ngưỡng; góc nào cũng thuận, chiều nào cũng hay...”.

Cách nay gần 500 năm, trong cuốn dư địa chí nổi tiếng của mình, TS. Dương Văn An viết: “Nước trong xanh, vị ngọt, khuấy không vẩn đục, uống không biết chán. Đó là con sông đẹp nhất trong xứ...”. Thảo nào, viết về dòng sông này, những nhà thơ, nhạc sĩ tài hoa đã ví von, liên tưởng nào là “dòng sông thơ“, là “dòng sữa mẹ”. là “dải lụa màu”…

Tôi nghe người ta nói: Chẳng có một thành phố lớn nào mà không nằm bên một dòng sông. Nói cách khác, dòng sông là cội nguồn tạo ra một thành phố. Điều đó chỉ đúng có một phần thôi, bởi so với mạch nguồn Kiến Giang, nó không những chỉ tạo ra cội nguồn của thành phố (làng mạc tấp nập, đông đúc) mà nó còn tạo nên nguồn cội văn hóa của con người xứ Lệ.

Xuôi theo dòng chảy Kiến Giang là cội nguồn của lịch sử, văn hóa; là những nét độc đáo của kiến trúc, hội họa và thi ca, tạo ra những giá trị vật chất và tinh thần lớn hơn bất cứ nơi nào.

Nước Kiến Giang không bao giờ cạn, như tấm lòng thủy chung son sắt của con người Lệ Thủy, tự bao đời!